EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), Türkçesiyle “Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme”, travmatik veya rahatsız edici anıların etkisini azaltmayı hedefleyen bir terapi yöntemidir. Kişinin geçmişte yaşadığı olayları yeniden anlamlandırmasına ve bu olayların duygusal etkisinden özgürleşmesine yardımcı olur.

EMDR, beynin doğal iyileşme mekanizmasını harekete geçirir. Travmatik bir olay yaşandığında, beynin o anıyı sağlıklı şekilde işleyememesi, kişinin zihninde “donmuş” bir şekilde kalmasına neden olur. Bu da kaygı, öfke, korku, panik ya da suçluluk gibi duyguların tekrar tekrar yaşanmasına yol açar. EMDR terapisi, bu “kilitli” anıların yeniden işlenmesini sağlayarak kişinin geçmişteki olayları bugünün bakış açısıyla değerlendirmesine yardımcı olur.

Hangi Durumlarda EMDR Uygulanır?

EMDR yalnızca büyük travmalarla sınırlı değildir. Doğal afetler, kazalar, savaş, kayıp, istismar, taciz gibi ağır travmaların yanı sıra; çocukluk döneminde yaşanan reddedilme, aşağılanma, başarısızlık, şiddet, dışlanma gibi olumsuz deneyimler de EMDR ile çalışılabilir. Ayrıca şu durumlarda da etkili bir terapi yöntemidir:

• Panik atak ve kaygı bozuklukları
• Depresyon
• Özgüven sorunları
• Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)
• Fobiler
• Obsesif kompulsif belirtiler
• Uyku problemleri
• Yeme bozuklukları

Kısacası EMDR, bireyin zihinsel yükünü hafifleten ve geçmişle bugün arasındaki duygusal bağı dönüştüren bir yaklaşımdır.

EMDR Terapisi Nasıl Uygulanır?

Terapide, danışan rahatsız edici bir anıyı hatırlarken terapistin yönlendirmesiyle göz hareketleri, dokunsal uyarımlar veya sesli uyarılar kullanılır. Bu çift yönlü uyarım, beynin her iki yarım küresinin de aktive olmasını sağlar ve anının yeniden işlenmesine yardımcı olur. Süreç boyunca kişi, geçmişteki olaylara farklı bir duygusal mesafeden bakmayı öğrenir. Böylece o olay artık geçmişte kalır ve bugünkü yaşamı etkilemez hale gelir.

EMDR’ın Bilimsel Temeli

EMDR, bilimsel geçerliliği kanıtlanmış bir psikoterapi yöntemidir. Araştırmalar, EMDR terapisi uygulanan bireylerde travma sonrası stres, kaygı, kabus, öfke ve çaresizlik duygularının belirgin biçimde azaldığını göstermektedir. Bu etkinin altında, beynin görsel-motor sistemiyle ilişkili olan superior colliculus bölgesinin uyarılması yatar. Göz hareketleri, beynin bu bölgesini aktive ederek travmatik anının farklı bir bakış açısıyla yeniden işlenmesini sağlar.

EMDR, birçok uluslararası kurum tarafından bilimsel bir terapi yaklaşımı olarak kabul edilmektedir. Bunlar arasında:

• Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
• Amerikan Psikiyatri Birliği (APA)
• Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı (NHS)

bulunmaktadır.

EMDR Terapisinin Etkileri

EMDR uygulanan kişiler, genellikle ilk birkaç seanstan itibaren belirgin bir rahatlama yaşar. Geçmişteki olaylara dair yoğun duygusal tepki azalır, kişi daha sakin ve dengeli hisseder. EMDR; yalnızca semptomları azaltmakla kalmaz, aynı zamanda bireyin özgüvenini, duygusal dayanıklılığını ve yaşam kalitesini de artırır.

Neden Bu Kadar Popüler Oldu?

EMDR’ın popülerliğinin temel nedeni, gözle görülür sonuçlar vermesi ve bilimsel olarak desteklenmesidir. Travmaların etkisini kısa sürede azaltabilmesi, hem danışanlar hem de terapistler arasında yöntemi yaygınlaştırmıştır. Ancak son yıllarda EMDR’a benzer adlarla ortaya çıkan, “tek seansta geçmişi silme” gibi iddialarda bulunan tekniklere karşı dikkatli olunmalıdır. Bu yöntemlerin çoğu bilimsel geçerliliğe sahip değildir ve EMDR ile karıştırılmamalıdır.